- λεγεώνα
- Στρατιωτική μονάδα της ρωμαϊκής εποχής. Η λ. αριθμούσε 300 ιππότες και 3.000 άνδρες πεζικού με αρχηγούς τρεις χιλίαρχους. Καθεμία από τις τρεις αρχικές φυλές (Ραμνήνσης, Τατιήνσης και Λουκερνήσης) προμήθευε το ένα τρίτο αυτής της δύναμης και έναν αξιωματικό. Το στρατιωτικό σύστημα του Σέρβιου Τούλιου κατέστησε το πεζικό το πιο σημαντικό τμήμα των στρατιωτικών δυνάμεων, αντί του ιππικού που ήταν μέχρι τότε. Οι πέντε τάξεις που συμπεριλαμβάνονταν στην απογραφή (census) ήταν υποχρεωμένες να υπηρετούν στον στρατό με δικά τους έξοδα. Όσοι δεν συμπεριλαμβάνονταν σε αυτές τις τάξεις, όπως οι προλετάριοι, απαλλάσσονταν από τη στρατιωτική υπηρεσία και όταν στρατολογούνταν προμηθεύονταν τον εξοπλισμό τους από το κράτος. Οι άνδρες από 17 έως 48 ετών προορίζονταν για μάχιμοι και από 47 έως 60 αναλάμβαναν την άμυνα της πόλης. Η πρώτη και η δεύτερη σειρά της λ. απαρτιζόταν από πολίτες της αριστοκρατίας, εφοδιασμένους με περικεφαλαία, θώρακα, στρογγυλή ασπίδα και περικνημίδες, όλα από χαλκό. Η τρίτη και η τέταρτη σειρά περιλάμβανε πολίτες δεύτερης τάξης, οι οποίοι δεν έφεραν θώρακα, αλλά μόνο περικεφαλαία, περικνημίδες και μεγάλες ασπίδες. Η πέμπτη και η έκτη σειρά έφεραν τον ίδιο εξοπλισμό, εκτός από περικνημίδες, και απαρτίζονταν από πολίτες τρίτης τάξης. Οι άνδρες της τέταρτης τάξης είχαν ως μόνο αμυντικό όπλο μεγάλες ασπίδες, αλλά –όπως και οι υπόλοιποι– ήταν εφοδιασμένοι με δόρατα και ξίφη. Αυτοί σχημάτιζαν την έβδομη και όγδοη σειρά, ή, μαζί με τους άνδρες της πέμπτης τάξης, σχημάτιζαν τους ακροβολιστές, οι οποίοι ξεκινούσαν τη μάχη με σφενδόνες και άλλα ελαφρά βλήματα.
Η σύνθεση αυτή της λ. άλλαξε πολλές φορές με την πάροδο του χρόνου και, τελικά, απέκτησε τη διάρθρωση της μακεδονικής φάλαγγας.
* * *και λεγεών, η (AM λεγεών, -ῶνος, ἡ και ὁ)1. (στους αρχαίους Ρωμαίους) στρατιωτική μονάδα την οποία αποτελούσαν επτά περίπου χιλιάδες στρατιώτες («παραστήσει μοι πλείους ἢ δώδεκα λεγεώνας ἀγγέλων», ΚΔ)2. συνεκδ. μεγάλος αριθμός ανθρώπων, πλήθοςνεοελλ.1. στρατιωτικό σώμα από εθελοντές ή μισθοφόρους ξένης καταγωγής («Λεγεώνα τών Ξένων» — μισθοφορικό γαλλικό στρατιωτικό σώμα στην Αφρική)2. φρ. α) «Λεγεώνα τής Τιμής» — τάξη γαλλικών παρασήμωνβ. «Λεγεώνα τών Φιλελλήνων» — σώμα αλλοεθνών φιλελλήλων που πολέμησαν μαζί με τους Έλληνες κατά την επανάσταση τού 1821 και κατά τον πόλεμο τού 1897.[ΕΤΥΜΟΛ. < λατ. legio, -onis < λατ. lego «συλλέγω»].
Dictionary of Greek. 2013.